Każdy z nas w ciągu swojego życia doznaje mniejszych lub większych urazów. Wielu z nich nie da się uniknąć, a ich negatywne skutki zostają z nami na długo. Jeżeli miałeś jakiś czas temu wypadek i od tamtego czasu albo kilka-kilkanaście miesięcy po nim zacząłeś cierpieć na bóle głowy – koniecznie udaj się na wizytę do specjalisty. To, że bóle nie pojawiły się od razu po urazie nie znaczy, że nie są z nim związane. Nasi fizjoterapeuci i osteopaci z pomocą szczegółowego wywiadu i szeregu specjalistycznych badań funkcjonalnych pomogą Ci dowiedzieć się co jest przyczyną Twojego bólu i jak z nim walczyć. Chcesz dowiedzieć się więcej o pourazowych bólach głowy – koniecznie przeczytaj poniższy artykuł!
- Czym są pourazowe bóle głowy?
- Czym jest uraz głowy?
- Czy brak poważnego urazu głowy znaczy, że nic się nie stało?
- Ból głowy zaraz po urazie – przyczyny
- Ból głowy długo po wypadku – przyczyny
- Pourazowe bóle głowy – fizjoterapia i osteopatia
- Pourazowe bóle głowy – przykład pacjenta
- Pourazowe bóle głowy – podsumowanie
Czym są pourazowe bóle głowy?
Często zdarza się, że po doznaniu urazu okolicy głowy i szyi pojawiają się bóle głowy. Do urazu może dojść np. w trakcie wypadku samochodowego, upadku z wysokości, potknięcia czy pobicia, ale także w pracy i w domu. Bóle głowy po urazie to bardzo szeroki temat, ponieważ obejmuje odczucia bólowe zlokalizowane w różnych miejscach głowy, o różnej charakterystyce i intensywności, a przede wszystkim o bardzo wielu przyczynach.
Odmienny może być także czas od urazu do wystąpienia bólu głowy. Z tego powodu pourazowy ból głowy dzieli się w następujący sposób:
- Ostry ból głowy pourazowy – występujący od razu lub niedługo po urazie
- Przewlekły ból głowy pourazowy – występujący jakiś czas po urazie np. kilka miesięcy po
Czym jest uraz głowy?
Aby zrozumieć, dlaczego głowa może boleć po urazie, należy zastanowić się na czym w ogóle polega uraz głowy. Ma on miejsce wtedy, gdy zewnętrzny bodziec powoduje zaburzenie działania struktur w obrębie głowy – zarówno tych widocznych gołym okiem jak skóra czy oczy jak i tych wewnątrz głowy jak mózg, naczynia krwionośne czy nerwy. Do uszkodzenia dochodzi, gdy zewnętrzny bodziec ma większą siłę niż ta którą wytrzymałość i elastyczność budujących nas struktur jest w stanie znieść.
Czy brak poważnego urazu głowy znaczy, że nic się nie stało?
Wskazane jest, żeby po poważnym urazie głowy jak najszybciej udać się do lekarza, ponieważ może on stanowić poważne zagrożenie dla naszego zdrowia i życia. W innym przypadku uraz nie jest poważny i wydaje nam się, że ból będzie trwał krótko, a organizm szybko się zregeneruje. Czasami jednak mimo to, że tuż po urazie nie doświadczaliśmy nieprzyjemnych objawów typu; ból, zawroty głowy czy nudności to doszło do uszkodzenia struktur. Początkowo pod wpływem hormonów nasz organizm był w stanie sobie poradzić, ale później pojawiają się nieprzyjemne objawy, które nie zawsze potrafimy skojarzyć z urazem. Poza tym po uszkodzeniu danej tkanki nie jest ona już dokładnie taka sama jak przed urazem co widzimy np. na przykładzie blizny powstającej po przerwaniu ciągłości skóry https://fizjoklinika.com/czy-moja-blizna-ma-znaczenie/ .
Ból głowy zaraz po urazie - przyczyny
Ból głowy występujący zaraz po urazie może być objawem urazu czaszkowo-mózgowego. Oprócz samego bólu pacjentom towarzyszy często uczucie senności, nudności, wymioty, zaburzenia równowagi czy problemy z pamięcią. W takim wypadku niezbędne jest szybkie spotkanie z lekarzem, który wykona odpowiednie testy neurologiczne i zleci wykonanie badań obrazowych.
Przyczyn bólu głowy w takiej sytuacji może być bardzo wiele – od niegroźnych po zagrażające życiu, dlatego tak ważne jest szybkie zasięgnięcie pomocy lekarskiej. Ból powodować mogą np.:
- siniaki
- urazy czaszkowo-mózgowe zamknięte:
- wstrząśnienie mózgu
- stłuczenie płatów mózgu
- stłuczenie móżdżku
- stłuczenie pnia mózgu
- Urazy czaszkowo-mózgowe otwarte:
- płynotok nosowy
- płynotok uszny
- obecność powietrza w jamach czaszki
- krwiaki śródmózgowe
- krwiaki przymózgowe
- podtwardówkowe
- nadtwardówkowe
- złamanie kości sklepienia czaszki
- złamanie podstawy czaszki
Jeżeli lekarz wykona badanie neurologiczne i badania obrazowe czym wykluczy obecność zagrażających życiu i zdrowiu uszkodzeń w obszarze głowy i szyi, nawet we wczesnym okresie po urazie wskazana jest wizyta u fizjoterapeuty lub osteopaty
Ból głowy długo po wypadku - przyczyny
Ból głowy, który występuje długi czas po wypadku (powyżej 3 miesięcy) lub pojawia się wiele tygodni czy miesięcy po nim kwalifikuje się jako przewlekły pourazowy ból głowy.
Jego przyczyn może być bardzo wiele, a oto niektóre z nich:
- uraz szyi w mechanizmie ‘smagnięcia biczem’: https://fizjoklinika.com/czy-da-sie-uratowac-moje-stawy-zmiany-zwyrodnieniowe/
- niestabilność odcinka szyjnego kręgosłupa
- uraz stawów skroniowo-żuchwowych
- uszkodzenia powięzi: https://fizjoklinika.com/czym-jest-powiez-czyli-nowy-trend-w-fizjoterapii/
- uraz naczyń
- uraz mózgu
- stres emocjonalny
- uszkodzenie nerwu trójdzielnego
Przewlekły pourazowy ból głowy może być np. tępy, pulsujący, ostry, kłujący, jednostronny lub obustronny. Jego częstotliwość i intensywność także są bardzo zróżnicowane. Rodzaje najczęściej występujących po urazie bólów głowy to:
- napięciowy ból głowy
- neuralgia potyliczna, nadoczodołowa, podoczodołowa
- migrena [link do artykułu o migrenie]
- klasterowy ból głowy
- obniżone ciśnienie płynu mózgowo-rdzeniowego
- szyjnopochodne bóle głowy [link do artykułu o szyjnopochodnych bólach głowy: https://fizjoklinika.com/szyjnopochodne-bole-glowy/
- bóle głowy po urazie w mechanizmie ‘whiplash’
- inne
Pourazowe bóle głowy – fizjoterapia i osteopatia
W przypadku występowania bólu głowy po urazie postępowanie fizjoterapeutyczne dostosowane jest do przyczyny objawów. Przykładowo, jeżeli przyczyną jest niestabilność odcinka szyjnego kręgosłupa stosuje się ćwiczenia stabilizujące i wzmacniające aktywność odpowiednich mięśni (zastępując pracę uszkodzonych więzadeł) oraz relaksacje tych mięśni, które w sposób patologiczny próbują zastąpić ich funkcje. Do przyczyny objawów, uszkodzonej struktury lub zaburzonej funkcji dostosowuje się odpowiednio terapię.
Nasi fizjoterapeuci i osteopaci w terapii bólów głowy występujących po urazie korzystają z następujących technik i metod:
- terapia manualna odcinka szyjnego kręgosłupa i stawów skroniowo-żuchwowych
- terapia tkanek miękkich mięśni głowy, szyi i barków
- techniki „wyciszające” układ nerwowy np. kompresja i dekompresja czaszki
- terapia stawów skroniowo-żuchwowych
- wybrane techniki terapii wisceralnej
- suche igłowanie
- techniki terapii mięśniowo-powięziowej
- ćwiczenia relaksacji mięśni szyi i barków
- wdrożenie odpowiedniej, indywidualnie dobranej aktywności fizycznej
- edukacja dotycząca zdrowego stylu życia np. odpowiednie nawodnienie, aktywność i ilość snu
- ćwiczenia i zalecenia do domu
- kinesiotaping
Pourazowe bóle głowy – przykład pacjenta
Pacjentką Fizjokliniki jest 27-letnia kobieta, która zgłosiła się pierwotnie z bólem kręgosłupa lędźwiowego, promieniującym do prawej nogi. Z wywiadu nasz fizjoterapeuta dowiedział się, że mniej więcej 2 razy w miesiącu dokuczają pacjentce bóle głowy uniemożliwiające wykonywanie codziennych czynności. Pacjentce towarzyszą wtedy także silne nudności i osłabienie. Na co dzień pacjentka miała też lekkie bóle i zawroty głowy. Po badaniu fizjoterapeutycznym wykryto niestabilność górnej części odcinka szyjnego kręgosłupa i spytano pacjentkę po raz kolejny o to czy w przeszłości doznała urazu głowy bądź szyi. Pacjentka przypomniała sobie, że rzeczywiście 10 lat wcześniej doszło do urazu szyi przez upadek na płycie basenu. Intensywne bóle głowy występują u pacjentki od około 9 lat, ale pacjentka pamięta, że bóle nie zaczęły się nagle, a ich intensywność narastała przez kilka wcześniejszych miesięcy. Zlecono pacjentce zrobienie badań obrazowych i konsultacje z neurologiem. Po jakimś czasie wdrożono terapię polegającą na ćwiczeniach stabilizujących odcinek szyjny kręgosłupa oraz bezpiecznych technikach relaksacyjnych i wzmacniających. Szeroka współpraca specjalistów pozwoliła na znaczne złagodzenie objawów i umożliwiła pacjentce powrót do wcześniejszych aktywności, których wykonywanie ograniczał ból głowy.
Pourazowe bóle głowy - podsumowanie
Każdy z nas doznał w ciągu swojego życia wielu mniejszych lub większych urazów głowy i szyi. Czasami w następstwie takiego zdarzenia pojawiają się bóle głowy. Ich charakterystyka, czas występowania i przyczyny są bardzo zróżnicowane przez co dobranie odpowiedniego leczenia wymaga precyzyjnej diagnozy funkcjonalnej, którą nasi terapeuci stawiają wykonując szereg badań i zadając odpowiednie pytania pacjentowi.
Weronika Kruk
