Zapaleniu nerwów w okolicy głowy i szyi towarzyszą nieprzyjemne objawy, z których najbardziej charakterystycznym jest powtarzający się, nagły, silny, piekący ból trwający od kilku sekund do około 2 minut. Dokładna lokalizacja objawów zależy od tego, którego nerwu dotyczy neuralgia. Często występujące neuralgie nerwów okolicy głowy i szyi to neuralgia trójdzielna, zapalenie nerwu twarzowego czy neuralgie podpotyliczne. Do powstania tych dolegliwości przyczynia się często ucisk na nerw np. w okolicy mięśni podpotylicznych czy stawu skroniowo-żuchwowego. Znając szczegółowy przebieg nerwów nasi fizjoterapeuci i osteopaci wiedzą, na które struktury i okolice oddziaływać żeby pomóc pacjentowi pozbyć się uciążliwych objawów. Czy wiedziałeś, że fizjoterapia może Ci pomóc? Dowiedz się koniecznie w jaki sposób czytając poniższy artykuł!
- Neuralgia, nerwoból, zapalenie nerwu – co to jest?
- Neuralgie okolicy głowy i szyi – rodzaje
- Neuralgie okolicy głowy i szyi – przyczyny
- Neuralgie okolicy głowy i szyi – objawy
- Zapalenie nerwu twarzowego
- Zapalenie nerwu trójdzielnego, rwa twarzowa, neuralgia trójdzielna
- Zapalenie nerwów potylicznych, neuralgia potyliczna
- Zapalenie nerwów okolicy głowy i szyi – fizjoterapia i osteopatia
- Neuralgie okolicy głowy i szyi – podsumowanie
Neuralgia, nerwoból, zapalenie nerwu – co to jest?
Neuralgie zwane inaczej nerwobólami związane są ze stanem zapalnym nerwu, który powoduje, że przestaje on działać prawidłowo. Nerwy mają za zadanie transportować informacje z i do centrum dowodzenia organizmu – mózgu. Są to informacje czuciowe (np. ciepło, zimno, ból, ucisk, dotyk), ruchowe (np. skurcz mięśni powodujący powstanie uśmiechu czy podniesienie ręki lub postawienie kroku) ale istnieje także unerwienie ‘autonomiczne’. Pozwala ono m. in. na wydzielanie potu, regulacje pracy narządów wewnętrznych itp. Jeśli nerw jest nadmiernie ściśnięty przestaje działać prawidłowo i może dojść do powstania stanu zapalnego. Neuralgie mylone są często z bólami głowy.
Występowanie nerwobóli powiązane jest w znacznym stopniu ze stanem emocjonalnym pacjenta i warunkami zewnętrznymi, dlatego często występują np. kilku tygodniowe przerwy w występowaniu objawów, które pojawiają się z powrotem np. wobec stresujących sytuacji czy zmiany pogody na chłodniejszą. Głównym objawem neuralgii jest krótkotrwały, ostry, silny, piekący ból.
Neuralgie dzielą się na:
- samoistne – gdy powstają z innego powodu niż istnienie choroby współistniejącej np. przy okazji urazu lub z nieznanych przyczyn
- objawowe – gdy są objawem jakiejś innej choroby np. stwardnienia rozsianego
Neuralgie okolicy głowy i szyi – rodzaje
Do najczęściej występujących neuralgii nerwów okolicy głowy i szyi należą:
- neuralgia trójdzielna
- zapalenie nerwu twarzowego
- neuralgie podpotyliczne
- neuralgie językowo-gardłowe
- neuralgie nadoczodołowe
- inne
Na wszystkie powyższe neuralgie da się pozytywnie wpłynąć stosując techniki fizjoterapeutyczne i osteopatyczne.
Neuralgie okolicy głowy i szyi – przyczyny
Główne przyczyny neuralgii okolicy głowy i szyi:
Kluczowe dla zrozumienia przyczyn występowania neuralgii okolicy głowy i szyi jest poznanie mechanizmu ich powstania. Gdy nerw jest nadmiernie uciskany, niedokrwiony lub w jego okolicy dochodzi do stanu zapalnego przestaje on prawidłowo odbierać informacje. Myli niektóre bodźce, przekazując do mózgu sygnały o występowaniu bólu. Nerwobóle mogą, więc powstawać z powodu nieprawidłowości w działaniu układu nerwowego.
Neuralgie okolicy głowy i szyi – objawy
Lokalizacja i charakterystyka objawów jest w dużej mierze zależna od tego, którego nerwu dotyczy neuralgia.
Istnieją jednak objawy typowe dla wszystkich neuralgii okolicy głowy i szyi:
- ból najczęściej jednostronny
- ból ostry, nagły, piekący, palący
- odczucie porażenia prądem
- ból ostry trwa od kilku sekund do około 2 minut, poza tym lżejszy ból może występować stale
- ból ostry pojawia się zwykle od jednego do kilkunastu razy dziennie
- występuje faza zaostrzenia i faza remisji (gdy objawy ustępują)
- daje mocniejsze objawy w zimę niż w lato
objawy są prowokowane bodźcami zewnętrznymi np. dotykanie twarzy, zimny wiatr itp. oraz wewnętrznymi np. silny stres
Zapalenie nerwu twarzowego
Nerw twarzowy to jeden z nerwów czaszkowych, który unerwia twarz zarówno czuciowo, ruchowo jak i autonomicznie. Odpowiada on za unerwienie mięśni twarzy umożliwiając im wykonywanie ruchu oraz częściowo za odbiór bodźców w obrębie twarzy np. dotyku, ale także za wydzielanie łez, śliny i odczuwanie smaku z przedniej części języka. Kiedy dochodzi do stanu zapalnego nerwu twarzowego każda z tych funkcji może być zaburzona i może występować nagły, ostry ból. Częściej spotykanym objawem patologii w obrębie nerwu twarzowego jest jego porażenie, które dotyka jego włókien ruchowych. W leczeniu tej dolegliwości również bardzo istotna jest fizjoterapia.
Zapalenie nerwu trójdzielnego, rwa twarzowa, neuralgia trójdzielna
Nerw trójdzielny także jest nerwem czaszkowym, który unerwia głowę czuciowo i ruchowo.: https://www.youtube.com/watch?v=T-rFGc5fTT0 Neuralgia nerwu trójdzielnego zwana jest inaczej rwą twarzową. Występowanie neuralgii trójdzielnej wiąże się z bardzo silnym, palącym bólem w okolicy twarzy, oczu, uszu, stawów skroniowo-żuchwowych, zębów czy czoła. Neuralgia trójdzielna dwa razy częściej dotyczy kobiet i pięciokrotnie częściej prawej niż lewej strony głowy. Lecząc neuralgię trójdzielną ważna jest kompleksowa terapia odcinka szyjnego kręgosłupa i stawów skroniowo-żuchwowych: https://www.fizjoterapiastomatologiczna.com.pl/poradnik/fizjoterapiastomatologiczna , w pobliżu których przebiega nerw trójdzielny. Rwa twarzowa częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn, a 90% cierpiących na nią pacjentów ma więcej niż 40 lat.
Niezwykle ważne jest wczesne wprowadzenie fizjoterapeuty u osób z objawami postępującego zwyrodnienia stawów. Pomoże to zapobiec leczeniu stawów farmakoterapią czy przez operację wszczepienia endoprotezę. Prawidłowy instruktaż dotyczący wykonywania ćwiczeń, indywidualna terapia i odpowiedź na pytania dotyczące dolegliwości mogą okazać się kluczowe w leczeniu zmian zwyrodnieniowych.
Po dokładnie przeprowadzonym wywiadzie medycznym i badaniu funkcjonalnym, fizjoterapeuta dobiera odpowiednie postępowanie, w którego skład wchodzą np.:
Zapalenie nerwów potylicznych, neuralgia potyliczna
Neuralgia nerwów potylicznych objawia się ostrym, piekącym, bardzo intensywnym bólem w okolicy tyłu głowy, karku i oka. Pacjenci opisują, że czują jakby ich oko było ‘wypychane’. Ten rodzaj neuralgii bardzo często spowodowany jest zbyt dużym napięciem mięśni podpotylicznych, które występują w okolicy połączenia czaszki i kręgosłupa szyjnego. Rozluźnienie tych struktur często przynosi znaczącą ulgę już po pierwszej wizycie. Bardzo istotne w leczeniu neuralgii potylicznych jest skorygowanie ustawienia głowy i szyi, a co za tym idzie całego kręgosłupa pacjenta. Daje to dobre warunki do pracy dla mięśni podpotylicznych przez które przebiegają nerwy potyliczne.
Zapalenie nerwów okolicy głowy i szyi – fizjoterapia i osteopatia
Neuralgie nerwów odbierających bodźce z okolicy głowy nierzadko udaje się z powodzeniem leczyć fizjoterapią i osteopatią. Czasami również podejmuje się współpracę z szerszym zespołem np. lekarzem czy psychologiem. Odpowiednio dobrane techniki fizjoterapeutyczne pozwalają usprawnić pracę danego nerwu, rozluźnić otaczające go struktury i poprawić ukrwienie. Pozwala to zmniejszyć intensywność i częstość występowania objawów bólowych, a często także całkowicie się ich pozbyć.
Nasi specjaliści stosują testy diagnostyczne, które pozwalają wykryć przyczynę bólu. Następnie z pomocą odpowiednich technik manualnych wdrażają terapię nakierowaną na problem pacjenta. Istotne jest także przekazanie pacjentowi informacji o dokuczającej mu dolegliwości i sposobach radzenia sobie z nią oraz odpowiedzenie na nurtujące go pytania.
Nasi fizjoterapeuci i osteopaci używają następujących technik:
- terapia manualna odcinka szyjnego kręgosłupa
- kompleksowa terapia stawów skroniowo-żuchwowych i narządu żucia
- terapia mięśniowo-powięziowa np. suche igłowanie czy masaż głęboki tkanek miękkich
- kinesiotaping
- trening posturalny
- ćwiczenia rozluźniające mięśnie okolicy głowy i szyi
- techniki ‘wyciszające’ układ nerwowy
Neuralgie okolicy głowy i szyi - podsumowanie
Neuralgie zwane inaczej nerwobólami znacznie ograniczają komfort życia pacjenta. Objawiają się intensywnymi i nagłymi bólami występującymi zwykle w stałych punktach po jednej stronie głowy. Przyczyną powstania nerwobóli jest stan zapalny danego nerwu, który uniemożliwia mu prawidłowy odbiór bodźców. W przebiegu neuralgii występują okresy zaostrzeń (najczęściej zima) i remisji (najczęściej lato). Do często występujących neuralgii należy neuralgia trójdzielna, nerwobóle potyliczne oraz zapalenie nerwu twarzowego. Nasi specjaliści pracując z pacjentem z neuralgią w dużym stopniu skupiają się nad rozluźnieniem struktur mięśniowo-powięziowych przez które przechodzi dany nerw lub, które mają wpływ na jego zaburzone funkcjonowanie. Poza tym patrząc na pacjenta całościowo starają się znaleźć ogólnoustrojowe problemy takie jak np. nieprawidłowa postawa czy niekorzystne wzorce ruchu. Dzięki temu możliwe jest dobranie odpowiednich ćwiczeń i zaleceń do domu.
Weronika Kruk