Napięciowe bóle głowy – jak sobie z nimi radzić?

Pacjenci opisują napięciowe bóle głowy w następujący sposób:

• najczęściej obustronne (ale często po jednej stronie są intensywniejsze)
• rozproszone
• pasmowe
• opasające
• uciskające
• o łagodnym lub średnim nasileniu
• męczące
• trwają od kilku godzin do kilku tygodni
• zwykle umożliwiają wykonywanie czynności dnia codziennego

Poza objawami związanymi z samym bólem głowy pacjenci czasami zgłaszają także:

• lekkie nudności
• stany lękowe
• zmniejszony apetyt

Przyczyny bólów głowy o charakterze napięciowym nie są całkowicie poznane. Kiedyś sądzono, że napięciowe bóle głowy są spowodowane zbyt częstymi, nadmiernymi skurczami mięśni w okolicy głowy, szyi i barków, ale te teorię odrzucono. Zauważa się jednak znacznie zwiększone napięcie tych mięśni u pacjentów, co zdaje się odgrywać kluczową rolę w powstawaniu napięciowych bóli głowy. Obserwuje się także zaburzenia równowagi neuroprzekaźników (w tym serotoniny), co powoduje wysyłanie sygnałów bólowych do mózgu. Nie wiadomo jednak czy to nadmierne napięcie mięśni powoduje zaburzenia równowagi neuroprzekaźników czy odwrotnie.

Istnieją czynniki, które wyzwalają „atak” napięciowych bólów głowy. Według literatury naukowej są to między innymi:

• przemęczenie
• stres
• depresja
• niepokój
• zmiany hormonalne (głównie u kobiet)
• trzymanie głowy w jednej pozycji przez długi czas
• spanie w niewygodnej pozycji
• spanie w zimnym pomieszczeniu
• zmęczenie oczu
• używki np. narkotyki i alkohol, papierosy
• głód, pomijanie posiłków
• urazy głowy i szyi (niedawne lub nawet sprzed wielu lat)
• zaciskanie lub zgrzytanie zębami (bruksizm)
• leki, w tym niektóre leki na ból głowy
• artretyzm

Występuje około 150 rodzajów bóli głowy. Kilkanaście z nich występuje najczęściej i trzeba je w szczególny sposób brać pod uwagę ustalając na jaki ból głowy cierpi pacjent. Pozwoli to odnaleźć przyczynę bólu i działać bezpośrednio lub pośrednio na nią. Poniższa tabelka przedstawia kryteria rozpoznania napięciowych bólów głowy. Ich występowanie wskazuje na możliwość ich występowania, a wykonanie przez naszych specjalistów kolejnych badań funkcjonalnych pomaga je zdiagnozować i daje możliwość rozpoczęcia terapii.

Po wykryciu u pacjenta bólów głowy o charakterze napięciowym nasi specjaliści wdrażają terapię składającą się z następujących elementów:

• terapia mięśniowo-powięziowa tkanek okolicy głowy, szyi i barków
• techniki terapii manualnej odcinka szyjnego kręgosłupa
• terapia stawów skroniowo-żuchwowych
• techniki kompresji i dekompresji czaszki
• suche igłowanie
• kinesiotaping
• edukacja dotycząca zdrowego stylu życia i kontroli stresu
• ćwiczenia i zalecenia do domu
• inne

A oto opis niektórych z nich:

1. Terapia mięśniowo-powięziowa tkanek okolicy głowy, szyi i barków.

W zakres terapii tkanek mięśniowo-powięziowej wchodzą zróżnicowane techniki nakierowane na okolicę dysfunkcyjną pacjenta i okoliczne struktury, w szczególności mięśnie i powięź. Mają za zadanie rozluźnić ją i usprawnić zachodzące w niej procesy regeneracji, m.in. poprzez zwiększenie ukrwienia. Pozwala to na rozluźnienie zarówno tkanek w miejscu bolesnym jak i na relaks całego ciała. W zakres terapii tkanek miękkich wchodzi między innymi oddziaływanie na punkty spustowe, suche igłowanie, techniki z zakresu FDM, masaż głęboki tkanek miękkich i wiele innych metod, które nasi specjaliści poznają na licznych kursach fizjoterapeutycznych.

2. Techniki terapii manualnej odcinka szyjnego kręgosłupa.

Odcinek szyjny kręgosłupa ma niezliczone ilości powiązań strukturalnych z głową poprzez naczynia krwionośne i układ nerwowy. Szyja umożliwia wykonanie wielu ruchów, ale jest dość delikatna i stosunkowo łatwo można podrażnić lub uszkodzić jej elementy. Dlatego tak ważne jest wdrożenie oddziaływania na nią do terapii dysfunkcji okolicy głowy. Nasi specjaliści wykonują precyzyjne i skuteczne techniki terapii manualnej nierzadko poprzedzając je przesiewowymi testami zapewniającymi bezpieczeństwo pacjenta np. test stabilności górnego odcinka kręgosłupa szyjnego przed technikami na niego oddziaływującymi. Fizjoterapeuci dobierają odpowiedni techniki do pacjenta spośród m. in. trakcji, mobilizacji czy manipulacji. Techniki te mają działanie przeciwbólowe oraz zwiększają ruchomość, jeżeli jest ona ograniczona.

3. Terapia stawów skroniowo-żuchwowych.

Istnieje udowodnione powiązanie dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych (umożliwiających np. otwieranie i zamykanie buzi) i napięciowych bólów głowy. Jeden z elementów wspólnych dotyczy przebiegu nerwu trójdzielnego blisko wcześniej wymienionego stawu. Poza tym napięcia mięśniowo-powięziowe w tej okolicy mogą przyczyniać się do występowania napięciowych bóli głowy. Techniki terapii stawów skroniowo-żuchwowych polegają na oddziaływaniu na mięśnie żucia, na dysk wchodzący w skład stawu i na pozostałe elementy budujące staw. Nasi specjaliści wykonują trakcje, mobilizacje, techniki rozluźniające mięśnie, ale także techniki „ustawiające” dysk w odpowiedniej pozycji co pozytywnie wpływa na leczenie bólów głowy.

Napięciowe bóle głowy to rodzaj dolegliwości bólowych odczuwanych zazwyczaj obustronnie w obszarze głowy, o nasileniu łagodnym lub umiarkowanym. Ich przyczyna nie jest do końca poznana, ale wiarygodne hipotezy mówią o zaburzeniach równowagi neuroprzekaźników i nadmiernym napięciu mięśni. Doświadczenie fizjoterapeutów i osteopatów Fizjokliniki pozwala na rozpoznanie napięciowych bólów głowy i prowadzenie terapii skupiającej się na wyeliminowanie ich przyczyn i objawów.

Weronika Kruk